Czyste powietrze to czyste korzyści

Głównymi źródłami zanieczyszczeń powietrza w Zielonej Górze są gospodarstwa domowe, z których kominów (o wysokości nie większej niż 40 m), w wyniku spalania różnego rodzaju paliw, do atmosfery przedostaje się dwutlenek węgla, tlenki siarki, tlenki azotu, a także pyły zawieszone (PM). Te ostatnie, ze względu na bardzo mały rozmiar cząsteczek (2,5-10 mikrometra, dla porównania średnica ludzkiego włosa to 70 mikrometrów), są szczególnie niepożądane, gdyż potrafią wniknąć do krwiobiegu i wywołać różnego typu choroby.

Mieszkańcy decydują

Nie jest łatwo szybko poprawić jakość powietrza w mieście, ponieważ w dużym stopniu to, czym oddychamy, zależy od samych mieszkańców. To oni bowiem decydują, w jaki sposób ogrzewają swoje mieszkania, jakiego typu opał stosują, czy też z jakiego środka transportu korzystają najczęściej. Dużo do życzenia pozostawia nie tylko jakość surowca (często spalane są wysokozasiarczony i zapopielony węgiel lub mokre drewno), ale także stan techniczny wykorzystywanych urządzeń. Kominy są nieczyszczone, instalacje wadliwe, a efekt… widoczny w postaci unoszących się nad domami kłębów czarnego dymu. Nierzadko w domowych piecach spalane są także odpady – torby foliowe, kartony po mleku, opakowania po maśle, najbardziej nierozważni wrzucają do domowych palenisk nawet opony i polakierowane fragmenty mebli.

Skutki niskiej emisji mogą być bardzo poważne i dotyczyć każdego mieszkańca. Wnikające do naszego układu oddechowego cząsteczki pyłów mogą powodować pozornie niegroźne objawy, np. rozdrażnienie, podrażnienie śluzówki oczu czy alergię. Jednak mogą również przyczyniać się do wielu poważnych schorzeń, np. astmy, obturacyjnej choroby płuc czy nawet nowotworów. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że zanieczyszczenia powietrza skracają długość życia każdego Polaka o 9 miesięcy. Szpitale odnotowują wzrost liczby przyjęć chorych następujący po dniach, w których odnotowano przekroczenia poziomu zanieczyszczeń. Konsekwencje zdrowotne to jednak nie jedyne efekty niskiej emisji: obumierają rośliny, woda i gleba są zakwaszone.

Poprawa jakości powietrza nie nastąpi bez zmiany sposobu myślenia mieszkańców Zielonej Góry. Ważne jest to, by nie tylko wiedzieli, jakie konsekwencje wiążą się z niską emisją, w jaki przyjazny dla środowiska sposób ogrzewać swoje domy, czy też co mogą na co dzień robić, aby poprawić jakość powietrza. Mieszkańcy miasta muszą wiedzieć, że walka z niską emisją to nie tylko unikanie poważnych konsekwencji, ale i działania prowadzące do osiągania wymiernych korzyści. Jakich?

Zdrowe powietrze

Najbardziej oczywista i pożądana korzyść z redukcji zanieczyszczenia powietrza to poprawa ogólnej kondycji zdrowotnej społeczeństwa. Wraz ze zmniejszeniem zanieczyszczenia, zmaleje liczba zachorowań na ostre infekcje układu oddechowego oraz krwionośnego, takie jak astma, alergie, przewlekła obturacyjna choroba płuc czy niektóre nowotwory. Zanieczyszczenia mają duży wpływ na dzieci, kobiety w ciąży oraz na osoby z niewydolnością układu krążenia, arytmią, miażdżycą i cukrzycą. Zredukowanie niskiej emisji ograniczy ryzyko zgonu, które maleje wraz ze zmniejszeniem stężenia pyłów i siarczanów. W efekcie nastąpi poprawa zdrowia mieszkańców Zielonej Góry, co przełoży się na ograniczenie kosztów leczenia oraz liczby pacjentów w szpitalach czy zwolnień lekarskich z pracy.

Dodatkowo należy pamiętać, że czyste powietrze zachęca do aktywności fizycznej. Ludzie, nie obawiając się pyłów i innych toksycznych substancji, z chęcią uprawiają sport na wolnym powietrzu, np. biegają i jeżdżą rowerami również jesienią oraz zimą, taka aktywność przekłada się na zmniejszenie liczby użytkowanych w danym momencie pojazdów. A zasilane benzyną lub olejem napędowym samochody wytwarzają substancje powodujące zanieczyszczenie powietrza. Mają one duży udział w całkowitej emisji pyłu zawieszonego, a także wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych.

Samochody są również głównym źródłem tlenków azotu i lotnych substancji organicznych. Walka z niską emisją nie dotyczy tylko ograniczenia ilości spalin wydostających się z rur wydechowych. Szkodliwe substancje są bowiem generowane również w wyniku ścierania opon, tarcz, bębnów, klocków i szczęk hamulcowych. Kto zdecyduje się dojechać do pracy rowerem czy dotrzeć do niej pieszo, będzie miał udział w walce z niską emisją.

Czyste środowisko

Czystość i bogactwo środowiska przyrodniczego, które będą niewątpliwym efektem ograniczenia i eliminacji niskiej emisji, są dobrem bezcennym, gdyż stanowią jeden z podstawowych czynników poprawiających jakość życia całego społeczeństwa. Środowisko o dużych walorach estetycznych i zdrowotnych jest podstawą rozwoju turystyki i rekreacji oraz uchodzi za jedno z kluczowych kryteriów przy wyborze miejsca zamieszkania.

Wyeliminowanie niskiej emisji sprzyja rozwojowi bioróżnorodności i poprawie kondycji roślin, które nie tylko pięknie wyglądają, ale także wspomagają oczyszczanie powietrza. Zdrowa roślinność pełni bowiem funkcję filtra pochłaniającego zanieczyszczenia atmosferyczne, w tym również pyły generowane wskutek niskiej emisji, dodatkowo produkuje tlen.

Co więcej, zadbana roślinność, ptaki, owady i inne zwierzęta żyjące w krajobrazie miasta bez dymów nad dachami powodują zwiększenie walorów turystycznych oraz klimatycznych miasta. Obszary charakteryzujące się zadbanym środowiskiem przyrodniczym, wolne od zanieczyszczeń powietrza, zachęcają do zwiedzania miasta i aktywnego wypoczynku, to bez wątpienia kolejna duża korzyść.

Poza tym atrakcyjność turystyczna miejscowości przekłada się również na atrakcyjność inwestycyjną, ponieważ walory środowiskowe danej lokalizacji zachęcają wielu inwestorów do rozpoczęcia działalności na takim obszarze.

Niższe koszty

Zmniejszanie skali powstających głównie wskutek niskiej emisji zanieczyszczeń powietrza przyczynia się także do uzyskiwania korzyści materialnych w postaci niższych kosztów renowacji obiektów zabytkowych, użyteczności publicznej oraz stanowiących własność prywatną. Niska emisja i smog powodują bowiem niszczenie elewacji budynków, słupów sieci energetycznych oraz urządzeń i maszyn. Możliwe jest też zmniejszenie wydatków na przeciwdziałanie korozji (m.in. w zakresie utrzymania dróg i infrastruktury drogowej, środków transportu, hal przemysłowych, maszyn i urządzeń). Dodatkowe profity wiążą się z ograniczeniem absencji pracowników spowodowanych chorobami. Ponadto czyste powietrze powoduje zwiększenie plonów rolnych i sadowniczych dzięki uniknięciu zakwaszenia gleb i wód oraz obumierania roślin w konsekwencji ich kontaktu z toksycznymi produktami niskiej emisji.

Wszystkie wymienione efekty ekonomiczne wraz ze wzrostem przychodów z turystyki oraz przyrostem liczby inwestycji, generują strumień pieniędzy, które mogą być wydatkowane lokalnie i przyczyniać się do rozwoju Zielonej Góry i regionu.

Dodatkową korzyścią z likwidacji niskiej emisji jest niewątpliwie zwiększenie świadomości mieszkańców, poczucie konieczności angażowania się w inne inicjatywy, równie istotne dla społeczności miasta.

Dlatego też, troszcząc się o wspólne dobro, warto walczyć z niską emisją w Zielonej Górze, ponieważ czyste powietrze to czyste korzyści!

Biuro Ochrony Środowiska Urząd Miasta Zielona Góra